หมอประจำบ้าน: ผมร่วงจากการทำผม ผมร่วงจากการทำผม เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยและสร้างความกังวลใจให้กับหลายคนครับ การทำผมบางอย่างอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเส้นผมและหนังศีรษะ ทำให้เกิดผมร่วงได้จริง แต่ก็มีหลายระดับความรุนแรงและหลายสาเหตุที่แตกต่างกันไป
สาเหตุหลักของผมร่วงจากการทำผม
ผมร่วงที่เกิดจากการทำผมมักแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ครับ:
ผมร่วงจากการดึงรั้ง (Traction Alopecia):
เกิดจากการที่เส้นผมถูกดึงรั้งอย่างต่อเนื่องและเป็นเวลานาน ทำให้รากผมและรูขุมขนเกิดความเสียหายหรืออักเสบ พบได้บ่อยในกรณีเหล่านี้:
การถักเปียแน่นๆ: เช่น เปียคอนโรล (cornrows), เปียเดรดล็อก (dreadlocks), หรือการถักเปียที่ดึงหนังศีรษะตึงมาก
การรวบผมตึง: เช่น การมัดหางม้าแน่นๆ, การเกล้ามวยตึงๆ, หรือการมัดผมบัน (bun) ที่แน่นเกินไปเป็นประจำ
การต่อผม: โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิธีที่ใช้กาว, คลิป, หรือการถักเปียที่ดึงผมจริงให้ตึง
การใช้โรลม้วนผมร้อนแบบดึงแน่น: หรือการใช้ยางรัดผมที่มีส่วนโลหะที่อาจดึงรั้งเส้นผม
ผมร่วงจากการทำเคมีหรือความร้อน (Chemical/Heat Damage):
เกิดจากการที่เส้นผมและหนังศีรษะสัมผัสกับสารเคมีรุนแรง หรือความร้อนสูงเกินไปซ้ำๆ ทำให้โครงสร้างเส้นผมอ่อนแอ เปราะขาดง่าย หรือทำลายรูขุมขนโดยตรง
การทำสีผม/ฟอกสีผม: โดยเฉพาะการฟอกสีผมบ่อยๆ หรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของแอมโมเนียหรือไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ในความเข้มข้นสูง อาจทำให้ผมแห้งเสีย เปราะขาดง่าย และบางครั้งอาจทำให้หนังศีรษะอักเสบได้
การดัดผม/ยืดผมถาวร: สารเคมีที่ใช้ในการเปลี่ยนโครงสร้างเส้นผมสามารถทำให้ผมอ่อนแอ ขาดง่าย และหากสัมผัสกับหนังศีรษะนานเกินไป อาจทำให้เกิดการระคายเคืองหรือผมร่วงได้
การใช้ความร้อนจัดกับเส้นผม: เช่น การไดร์ผมด้วยลมร้อนจัด, การหนีบผม, การม้วนผมด้วยเครื่องทำความร้อนบ่อยๆ โดยไม่ใช้สเปรย์กันความร้อน อาจทำให้เส้นผมแห้งเสีย เปราะขาด และทำลายรูขุมขนในระยะยาว
การใช้ผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผมที่มีแอลกอฮอล์สูง: อาจทำให้ผมแห้งและเปราะบาง
ลักษณะของผมร่วงจากการทำผม
มักจะสังเกตเห็นผมร่วงเป็นหย่อมๆ หรือแนวตามบริเวณที่ถูกดึงรั้งหรือสัมผัสสารเคมี/ความร้อนซ้ำๆ
ผมที่ร่วงมักจะเป็นเส้นที่ขาดกลาง ไม่ใช่ร่วงทั้งราก
หนังศีรษะอาจมีอาการอักเสบ แดง คัน หรือเป็นแผลร่วมด้วยในบางกรณี
แนวทางการดูแลและป้องกัน
หากสงสัยว่าผมร่วงจากการทำผม ลองปรับพฤติกรรมเหล่านี้ครับ:
หยุดพฤติกรรมที่เป็นสาเหตุทันที: หากผมร่วงจากการดึงรั้ง ให้เปลี่ยนทรงผมที่รวบหรือถักเปียไม่แน่นเกินไป หลีกเลี่ยงการต่อผมชั่วคราว หากผมร่วงจากสารเคมี ให้งดเว้นการทำเคมีกับเส้นผมและหนังศีรษะไปก่อน
ดูแลเส้นผมและหนังศีรษะอย่างอ่อนโยน:
ใช้แชมพูและครีมนวดที่อ่อนโยน ไม่มีสารเคมีรุนแรง
หลีกเลี่ยงการหวีผมขณะเปียก หรือหวีผมแรงๆ
ใช้ผ้าขนหนูซับผมเบาๆ แทนการขยี้
งดใช้ความร้อนกับเส้นผม หรือใช้ในระดับต่ำสุดพร้อมสเปรย์กันความร้อน
บำรุงเส้นผม:
ใช้ทรีทเม้นต์หรือมาสก์บำรุงผมที่เน้นการฟื้นฟูผมเสีย
อาจปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงหนังศีรษะที่ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตและบำรุงรากผม
รับประทานอาหารที่มีประโยชน์:
เน้นอาหารที่มีโปรตีนสูง วิตามินและแร่ธาตุที่สำคัญต่อสุขภาพผม เช่น ไบโอติน (Biotin), เหล็ก (Iron), สังกะสี (Zinc), วิตามินดี (Vitamin D)
ปรึกษาแพทย์ผิวหนังหรือผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นผม:
หากอาการผมร่วงไม่ดีขึ้น หรือรุนแรงขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุที่แท้จริงและรับคำแนะนำในการรักษาที่เหมาะสม เพราะบางครั้งผมร่วงอาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ฮอร์โมน, ความเครียด, หรือโรคประจำตัว
การฟื้นฟูผมร่วงจากการทำผมอาจต้องใช้เวลาและความสม่ำเสมอในการดูแลครับ การป้องกันดีกว่าแก้ไขเสมอ ดังนั้น หากคุณชอบทำผม ควรเลือกวิธีที่อ่อนโยน และเว้นระยะห่างในการทำเคมีหรือใช้ความร้อนจัด เพื่อสุขภาพผมที่ดีในระยะยาวนะครับ